Vương Quốc Anh (United Kingdom) tên đầy đủ là Vương Quốc Liên Hiệp Anh (Great Britain) và Bắc Ai-len, là một trong những quốc gia có truyền thống và lịch sử lâu đời nhất trên thế giới. Ngày nay, địa giới hành chính của Vương Quốc Anh bao gồm Anh Quốc (England), Scotland và xứ Wales nằm trên đảo Great Britain; cùng với đó là vùng lãnh thổ Bắc Ai-len nằm trên đảo Ai-len.
Đăng ký và cấp biển số phương tiện giao thông là hoạt động bắt buộc từ năm 1903 tại Vương quốc Anh đối với tất cả các phương tiện được lắp động cơ, trừ các phương tiện của Hoàng gia. Đạo luật Mô tô - Ô tô năm 1903 có hiệu lực từ 1/1/1904 yêu cầu tất cả các phương tiện giao thông gắn động cơ phải được đăng ký và gắn biển số. Đạo luật được thông qua nhằm có thể truy xuất thông tin một cách dễ dàng trong trường hợp xảy ra tai nạn hoặc vi phạm pháp luật khác. Biển số xe đăng ký tại Vương quốc Anh có hình chữ nhật hoặc hình vuông với các quy định chặt chẽ về kích thước và các ký tự được ghi. Biển số phía trước của phương tiện có màu trắng, biển số phía sau có màu vàng.
Trong chính Vương quốc Anh, tồn tại hai hệ thống đăng ký và cấp biển số phương tiện giao thông: một là của Great Britain từ năm 2001 và một là của Bắc Ailen, tương tự hệ thống của năm 1904 ban đầu. Cả hai hệ thống này đều do Cơ quan quản lý phương tiện và người điều khiển ở Swansea quản lý. Cho đến tháng 7/2014 thì hệ thống đăng ký và cấp biển số phương tiện giao thông của Bắc Ailen được Cơ quan quản lý phương tiện và người điều khiển ở Coleraine quản lý. Tại Great Britain, biển số xe gồm có 2 phần: phần màu xanh (như hình) có ghi chữ GB nghĩa là Great Britain thể hiện đây là phương tiện của Vương quốc Anh thuộc Liên minh Châu Âu; phần nền vàng và có các ký tự là mã số đăng ký phương tiện. Phần mã số này gồm ba phần: 02 ký tự đầu tiên là Area code (mã vùng), như trên hình BD có nghĩa là thuộc vùng Birmingham; 02 ký tự tiếp theo là số định danh thời điểm đăng ký phương tiện được quy định như sau: nếu phương tiện được đăng ký từ ngày 1/3 đến tháng 30/8 thì lấy hai số cuối của năm đó, nếu phương tiện được ký từ tháng 1/9 đến tháng 28/2 thì công thêm 50 vào 2 số cuối của năm. Xét ví dụ như hình, số 51 có thể hiểu theo 2 cách: phương tiện giao thông được đăng ký vào năm 1951 (nếu đăng ký từ 1/3 đến 30/8) hoặc được đăng ký vào năm 2001 (nếu đăng ký từ 1/9 đến 28/2, do 1+50 = 51), tuy nhiên có thể nhìn tình trạng phương tiện mà biết rõ năm đăng ký;03 ký tự cuối là các chữ cái ngẫu nhiên, người ta loại bỏ các chữ cái từ I đến Z (đây chính là 03 kí tự phân biệt giữa các phương tiện trong cùng một vùng và cùng một định danh tuổi). Với cách quy định biển số phương tiện như vậy có 03 ưu điểm đặc biệt:
- Người mua phương tiện giao thông cũ có thể xác định được năm đăng ký đầu tiên của chiếc xe mà không cần phải tra cứu.
- Trong trường hợp phương tiện có liên quan đến các vấn đề về tai nạn, các nhân chứng thường nhớ về các ký tự đầu tiên thể hiện mã vùng, điều đó giúp thu hẹp việc tìm kiếm các phương tiện nghi can.
- Theo tính toán thì với các quy định biển số như trên, thì số lượng biển số tại Anh Quốc có thể cấp đến tận năm 2051 mới hết kho số (từ 2001).
Còn tại Bắc Ailen, hiện vẫn tiếp tục sử dụng hệ thống đăng ký, quản lý phương tiện giao thông quốc gia bắt đầu cho toàn bộ Anh quốc và Bắc Ailen từ năm 1903, với mã chữ cái cho vùng gồm hai chữ cái I hoặc Z đại diện cho Bắc Ailen. Biển số phương tiện giao thông tại Ailen có thể có hoặc không có mã quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu thể hiện bằng chữ GB (Great Britain) (như hình). Biển số phương tiện có dạng AXX - NNNN được sử dụng ngày nay được bắt đầu đưa vào sử dụng từ 01/1966. Trong đó, A là ký tự seri biển, XX là mã vùng (xét ví dụ bên dưới DZ - vùng County Antrim; BZ - County Down) và trong XX bao giờ cũng có một trong hai ký tự I hoặc Z thể hiện thuộc phần lãnh thổ Ailen, còn NNNN là phần số chạy từ 1 đến 9999.
Trong khi người lái xe có phương tiện đăng ký tại Great Britain được Cơ quan cấp giấy phép cho phương tiện và người điều khiển cho phép sử dụng biển số theo phong cách châu Âu với lá cờ và mã quốc gia của Vương quốc Anh, thì chính thức chỉ có biểu tượng Liên minh châu Âu và mã quốc gia "GB" được chỉ định ở Bắc Ailen. Điều này bất chấp thực tế rằng Bắc Ailen, trong khi là một phần của Vương quốc Anh, không phải là một phần của Great Britain.
Biển số phương tiện giao thông tại Bắc Ailen
- Liên Bang Úc:Phương tiện giao thông tại Liên Bang Úc được đăng ký quản lý tại các Cơ quan quản lý phương tiện đường bộ và đường thủy của từng Bang, được cấp biển số bởi từng Bang, lãnh thổ, Chính phủ liên Bang hoặc các lực lượng vũ trang của Úc. Biển số được cấp gắn liền với phương tiện giao thông (khác với một số nước, biển số gắn với cá nhân hay tổ chức) trong suốt thời gian phương tiện được đăng ký tại Bang đó, chỉ trừ khi nó không thể đọc được hoặc một số lý do khác thì mới được thu hồi và cấp biển khác.
Cơ quan quản lý đường bộ và đường thủy của các Bang thuộc Liên Bang Úc được thành lập theo điều 44 của Đạo luật Quản lý Giao thông 1988. Cơ quan này cung cấp các dịch vụ như đăng ký phương tiện, giám sát hành trình phương tiện, cập nhật tình hình giao thông, quản lý dịch vụ thu phí, đề ra các quy định về sử dụng đường bộ và đường thủy…
Tất cả các phương tiện giao thông, bao gồm cả xe kéo, xe chở hàng và xe mô tô được lái hoặc kéo, tàu thủy ở Úc phải được đăng ký. Một chiếc xe chỉ có thể được đăng ký dưới tên của một người hoặc một tổ chức. Không thể đăng ký xe với nhiều tên. Người hoặc tổ chức có tên trong Giấy chứng nhận đăng ký được coi là người có trách nhiệm và chịu trách nhiệm về phương tiện.
Nếu như mua một phương tiện mới từ một đại lý xe thì đại lý có trách nhiệm đăng ký phương tiện cho người mua, miễn là người mua đã từng đăng ký hồ sơ thông tin cá nhân tại Cơ quan quản lý phương tiện đường bộ và đường thủy. Trong trường hợp người mua chưa có hồ sơ tại Cơ quan này thì người đó cần trực tiếp đến để đăng ký hồ sơ thông tin cá nhân.
Tất cả các phương tiện được đăng ký ở các Bang của Úc đều phải có biển số. Biển số xe phải trùng với thông tin thể hiện trên Giấy đăng ký phương tiện. Biển số tiêu chuẩn ở Úc bao gồm 6 ký tự có dạng xxx-xxx, x-xxxxx hoặc xx-xx-xx, trong đó x là số hoặc chữ. Màu sắc của chữ và nền của biển số tùy thuộc quy định của từng Bang và tùy thuộc vào từng loại phương tiện trong Bang đó. Ví dụ như đối với các phương tiện giao thông cá nhân thông thường tại Bang Newsouth Wales quy định chữ đen, nền trắng hoặc vàng; Bang Queensland có chữ màu nâu trên nền trắng; Bang Victoria có chữ xanh nền trắng… Còn các trường hợp muốn đăng ký biển số với các chữ, số, ký tự đặc biệt thì cần phải đăng ký trả phí. Biển số là tài sản thuộc về Cơ quan quản lý phương tiện đường bộ và đường thủy. Cơ quan này có quyền phát hành biển số, từ chối cấp hoặc gia hạn và thu hồi bất kỳ biển số nào.
Ngoài ra, ở nước Úc nói chung hay Bang Newsouth Wales nói riêng, trên mỗi biển số ô tô (trên xe mô tô không có) có thể ghi kèm theo một câu Slogan (khẩu hiệu) được đặt theo từng Bang và theo từng giai đoạn thời gian. Ví dụ, trên biển số Bang Newsouth Wales từ năm 1980-1988 ghi khẩu hiệu NSW - The Premier State (Bang ngoại hạng), từ năm 1989-1994 ghi NSW - The First State (Bang đầu tiên), từ năm 1994-1996 ghi NSW - Towards 2000 (Hướng tới năm 2000), từ năm 1996 - nay ghi New South Wales.
Biển số phương tiện giao thông tại Bang Newsouth Wales
Có thể nói, mỗi quốc gia có hệ thống đăng ký quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ rất khác nhau để phù hợp với điều kiện kinh tế, khoa học kỹ thuật và tư duy xã hội của mình. Tuy nhiên, mục đích cuối cùng của hoạt động này là nhằm kiểm soát được chất lượng, số lượng và chủ thể chịu trách nhiệm cho hoạt động của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Và các quốc gia luôn cố gắng hoàn thiện hơn cách thức quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ ngày một chặt chẽ hơn và bảo đảm sự hội nhập với các nước trong khu vực và quốc tế.
Trung tâm Nghiên cứu An toàn giao thông